Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesine göre işyeri kirası ödemelerinden tevkif edilen gelir vergisi yükü piyasadaki genel uygulamalara göre tevkifatı yapan kiracıların üzerinde kalmakta ve mülk sahibi aldığı kirayı vergisini kiracıya yükleyerek net olarak istemektedir.Gelir vergisi tevkifatı sebebiyle, kira kontratları gerçeği yansıtmayacak şekilde düzenlenmekte ve bu yüzden kira ödemesini yapan işyerlerinin sahipleri ödedikleri kiraların kayıt dışı olan kısmını gider yazamamaktadır.Bilindiği gibi, stopajlar yıllık beyannamede hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir. Bu uygulamanın, beyan edilecek kira gelirinden ödeme sırasında kesilen gelir vergisinin devlet bütçesine erken girmek dışında bir katkısı yoktur.Vergi mükellefinin kira gelirini elde edenin olması, vergi sorumlusunun ise kirayı ödeyenin olması, kayıt dışılığı teşvik etmekte olup tarafların, vergiyi eksik ödemek için, kira tutarını kontrata çift taraflı anlaşmayla eksik yazmalarına sebep olmaktadır. Bu durum, devletin vergi kaybına sebep olmaktadır.İşyeri kirası ödeyenler bu giderlerini kira kontratında yazılı tutar kadar gider yazmaktadırlar. Stopaj kaldırılırsa, işyerinden kira geliri elde edenler bu gelirlerini, kiracının kayıtlarına geçmiş olması sebebiyle kaçıramayacaklar ve beyan döneminde vergi dairesine beyan etmek zorunda kalacaklardır.Kayıtlara girmiş olması sebebiyle, zaten beyan edilecek olan bu gelirden yapılan stopajın vergi kanunlarında yapılacak bir düzenleme ile kaldırılması, hem kayıt dışılığa darbe vuracak hem de devletin vergi gelirlerinin yükselmesini sağlayacaktır.Gelir üzerinden alınan vergiler, nihayetinde işletmeler için bir giderdir ve dolayısıyla artan ya da yeni ihdas edilen her vergi, işletmelerin ürettiği/sattığı mal ve hizmetlerin fiyatlarına artış olarak yansır. Ticari faaliyette bulunan işletme sahibi de sonuçta kiralayan tarafın ödemesi gereken vergiyi, ödemek zorunda kalınca doğal olarak bu vergiyi -gideri- de fiyatlarına yansıtmak zorunda kalmaktadır. Bu da enflasyonu ve hayat pahalılığını artırır.Oysa, işyeri kirası üzerinden alınan gelir vergisi stopajı sıfırlandığında verginin, gelirin gerçek sahibi tarafında ödenmesi sağlanacak ve işletmeler üzerindeki vergi/gider yükünü azaltacağından enflasyonu ve hayat pahalılığını azaltmış olacaktır.Üstelik, gerçek kiraların beyan ediliyor olması nedeniyle artan vergi gelirinin alınacağı kesim rant kesimi olacağından, vergi artışının ekonomiye olumsuz bir katkısı olmayacaktır.Çünkü artan vergiyi herhangi bir şey üretmeyen rant sahibinin ödemek zorunda kalacağı vergiyi herhangi bir fiyata yansıtabilmesi mümkün olmayacaktır.Bu nedenle; İşyeri kiralarından stopaj yoluyla tahsil edilen gelir vergisi kaldırılmalı ve geliri elde eden gayrimenkul sahibi, kira gelirinin gerçek tutarını yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda kalmalıdır. Kaynak: İşyeri kira stopajı kaldırılmalıdır - Ömer Lütfi ÖZENÇ
